فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
خیز و در کاسه زر آب طربناک انداز
پیشتر زان که شود کاسه سر خاک انداز
عاقبت منزل ما وادی خاموشان است
حالیا غلغله در گنبد افلاک انداز
چشم آلوده نظر از رخ جانان دور است
بر رخ او نظر از آینه پاک انداز
به سر سبز تو ای سرو که گر خاک شوم
ناز از سر بنه و سایه بر این خاک انداز
دل ما را که ز مار سر زلف تو بخست
از لب خود به شفاخانه تریاک انداز
ملک این مزرعه دانی که ثباتی ندهد
آتشی از جگر جام در املاک انداز
غسل در اشک زدم کاهل طریقت گویند
پاک شو اول و پس دیده بر آن پاک انداز
یا رب آن زاهد خودبین که به جز عیب ندید
دود آهیش در آیینه ادراک انداز
چون گل از نکهت او جامه قبا کن حافظ
وین قبا در ره آن قامت چالاک انداز
شرح لغت: آب طربناک:آب شادی انگیز
تفسیر عرفانی:
حضرت حافظ در بیت های اول، دوم، پنجم تا نهم می فرماید:
* برخیر و به کاسه طلایی، شراب بریز پیش از آنکه کاسه سرت خاک انداز شود و از خاک پر شود.
* عاقبت منزل ما مقبره و گور تاریک است. پس حالا در حیات خود از عیش و عشرت و معرفت شوری بر پا کن.
* دل ما را که مار سر زلف تو مجروح کرده است، به درمانگاه لبت ببرید و درمان و معالجه کن.
* چون آگاهی که فرمانروایی و قدرت بر کشتزار دنیا پایدار نیست. شعله ای از جگر سوزان جام در ملک و مال جهان بینداز و آنها را با خوردن می، بر آتش آن بسوزان.
* گناهان را با اشک پشیمانی پاک کن زیرا یاران معتقدند که اول بید از هوای نفس پاک شد پس از آن بر یار نظر پاک افکند.
* پروردگارا به پارسای خودپسندی که در عشق ما جز عیب چیز دیگری ندید، دود آهی از سینه سوزان عاشقان باده پرست در آینه فهم و دریافت او بینداز تا شاید از تاثیر این آه، درک و فهم او روشن شود و عیب جویی نکند.
* ای حافظ از لطف بوی خوش جانان، گریبان جامه وجود خویش را پاره کن و از هستی رها شو و این لباس پاره را نثار قامت بر زنده محبوب کن.
حال خود باید نیت خود را تفسیر نمایید.
تعبیر غزل:
مرگ یک واقعیت است و ما در هر مرحله از زندگی که می گذرانیم، یک گام به مرگ نزدیک تر می شویم و چه بهتر که قبل از آنکه اجل به سراغمان بیاید، در راه خیر قدم بگذاریم. دویدن به دنبال مال دنیا تا کی؟ کمی هم به فکر عاقبت خود باش. نام نیک و کردار نیک تنها یادگارهایی است که از انسان جاودانه می ماند.
- نویسنده : یزدفردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
یکشنبه 25,مه,2025